ყოველწლიურად, 4 თებერვალს, კიბოს მსოფლიო დღე აღინიშნება. ეს თარიღი ორგანიზაცია "კიბოს კონტროლის საერთაშორისო კავშირის" (Union for International Cancer Control (UICC)) მიერ 2005 წელს დაარსდა. მისი მიზანი კი კიბოს სიმძიმის, მისი დიაგნოსტიკის, პროფელაქტიკის/პრევენციის და მკურნალობის ცნობიერების ამაღლებას წარმოადგენს საზოგადოებასა და ჯანდაცვის სპეციალისტებში.
აღნიშნულ ინიციატივას მხარს უჭერს ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია (WHO) და კიბოს კვლევის საერთაშორისო სააგენტო. ზედიზედ, მეორე წელია კომპანია "Close the care gap"-თვის მთავარ თემას წარმოადგენს შემდეგი მიმართულებები: ონკოლოგიით დაავადებული პაციენტებისთვის ხარისხიან მკურნალობაზე თანაბარი ხელმისაწვდომობის უზრუნველსაყოფად ბარიერების აღმოფხვრა, განურჩევლად მათი საცხოვრებელი ადგილისა, ასაკისა, ეროვნებისა თუ რასისა.
მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის სტატისტიკის თანახმად, 2020 წელს კიბოს 19 მილიონზე მეტი ახალი შემთხვევა გამოვლინდა და ყველა ტიპის ონკოპათოლოგიით, დაახლოებით 10 მილიონი სიკვდილი დაფიქსირდა. სიკვდილიანობის თვალსაზრისით ლიდერები ონკოლოგიის შემდეგი მიმართულებები იყვნენ: ფილტვის კიბო (დაახლოებით 1,8 მილიონი სიკვდილი), კოლორექტალური კიბო (დაახლოებით 900 ათასი სიკვდილი), ასევე ღვიძლის კიბო (830 ათასზე მეტი სიცოცხლე), კუჭის კიბო (700 ათასზე მეტი) და ძუძუს კიბო ( დაახლოებით 700 ათასი).
2020 წელს საქართველოში კიბოს 13 000-ზე მეტი ახალი შემთხვევა გამოვლინდა . ხუთი წლის განმავლობაში კი 33 000-ზე მეტი შემთხვევა დაფიქსირდა. ამასთან, ონკოლოგიით გამოწვეული სიკვდილიანობა საკმაოდ მაღალ დონეზე იყო - მხოლოდ 2020 წელს 8 ათასზე მეტი ადამიანი დაიღუპა. ყველაზე ხშირად აღნიშნულ პერიოდში ძუძუს კიბოს დიაგნოსტირება მოხდა (14,7%), შემდეგ კი ფილტვის (10,9%) და მსხვილი ნაწლავის (8,8%).
ონკოლოგიური დაავადებების მასშტაბების შემცირების ერთ-ერთი მთავარი ნაბიჯი დაავადების ადრეული დიაგნოსტიკა და დროული მკურნალობაა, ვინაიდან ონკოლოგიის გვიან სტადიაზე გამოვლენის შემთხვევაში გადარჩენის მაჩვენებელი უკიდურესად დაბალია. სწორედ ამიტომ მნიშვნელოვანია ონკოლოგიით გამოწვეული ავადმყოფობების, რისკ-ფაქტორებისა და სიმპტომების შესახებ საზოგადოების ცნობიერების ამაღლება, ასევე თანამედროვე დიაგნოსტიკური მეთოდების თანაბარი ხელმისაწვდომობის უზრუნველყოფა, სკრინინგების დანერგვა და ავთვისებიანი ნეოპლაზმების მკურნალობის თანამედროვე მეთოდების უზრუნველყოფა.
„ცხოვრების განმავლობაში ყოველ მეხუთე ადამიანს ონკოლოგიური ავადმყოფობა უდგინდება. ძუძუს მეტასტაზური კიბო (MBC), სარძევე ჯირკვლის კიბოს ყველაზე საშიში სტადიაა, რომელიც განუკურნებლად მიიჩნევა. სწორედ ამის გამო კრიტიკულად მნიშვნელოვანია დიაგნოსტიკური შესაძლებლობების გაფართოება, სამედიცინო მომსახურების ხარისხის, სპეციალისტების ცოდნისა და მოსახლეობის ინფორმირებულობის გაუმჯობესება. Pfizer-ში ჩვენ ორიენტირებული ვართ როგორც ონკოლოგიის ფართო სპექტრის ინოვაციური მკურნალობის შემუშავებაზე, ასევე მთელს მსოფლიოში პაციენტებისთვის ჩვენს პროდუქტებზე ხელმისაწვდომობის გაზრდაზე. ჩვენ ვილტვით გავაფართოვოთ ჩვენი ცოდნა კიბოს ბიოლოგიის შესახებ და შემდეგ ცოდნა ონკოპაციენტებისთვის მაღალეფექტურ მედიკამენტების შექმნაში გამოვიყენოთ. ჩვენი ინტერესის ძირითადი სფეროებია: სიმსივნური უჯრედების ბიოლოგია, პერსონალიზებული მედიცინა, მიზნობრივი თერაპია და იმუნო-ონკოლოგია. ყოველწლიურად ჩვენი წვლილი კიბოსთან ბრძოლის საერთო საქმეში სულ უფრო და უფრო მეტი ხდება და ჩვენ არ ვაპირებთ მიღწეულით გაჩერებას“, - განმარტა ზარინა კოჟახმეტოვამ, Pfizer-ის სამედიცინო დირექტორი ყაზახეთის რესპუბლიკაში, კავკასიასა და ცენტრალურ აზიაში.
კიბოს მკურნალობის თანამედროვე კონცეფცია გულისხმობს საერთაშორისო და ეროვნული გაიდლაინების დაცვას, ინოვაციური თერაპიის გამოყენებას, მიზნობრივი და იმუნო-ონკოლოგიური ეფექტების ჩათვლით. Pfizer არის მსოფლიოში ერთ-ერთი წამყვანი ბიოფარმაცევტული კომპანია, კიბოს მედიკამენტების ფართო პორტფოლიით 30-ზე მეტი ჩვენებით, მათ შორის ძუძუს, ფილტვის, თირკმელებისა და პროსტატის კიბო, ასევე ჰემატოლოგიური ავთვისებიანი სიმსივნეები. მეცნიერების მიღწევებმა განაპირობა მედიკამენტების ახალი კლასების შექმნა, რომლებიც მნიშვნელოვნად ახანგრძლივებს სიცოცხლეს სხვადასხვა ტიპის ავთვისებიანი სიმსივნით დაავადებულთათვის. კვლევითი ლაბორატორიები მუდმივად ეძებენ კიბოს უჯრედებზე ზემოქმედების გზებს, რის შედეგადაც ივსება ინოვაციური მედიკამენტების სია.
„ონკოლოგიური დაავადებები კვლავ სერიოზული გამოწვევაა კაცობრიობისთვის. ეს არის უზარმაზარი ეკონომიკური ხარჯი და სერიოზული ტვირთი ჯანდაცვის სისტემაზე და, რა თქმა უნდა, უმძიმესი გამოცდა პაციენტისა და მისი ახლობლებისთვის. კიბოს ტვირთის შესამცირებლად, ჩვენ უნდა ვიმოქმედოთ ინტეგრირებულად. აუცილებელია არსებული დიაგნოსტიკური აღჭურვილობის მოდერნიზაცია, დიაგნოსტიკის გაფართოება, რათა სიმსივნის ტიპის მიხედვით შევარჩიოთ კონკრეტული პაციენტისთვის შესაფერისი პერსონალიზებული თერაპია, რადიაციული მკურნალობის გაუმჯობესება, ქირურგიული მეთოდების შემუშავება, ბირთვული მედიცინის ცენტრების ორგანიზება, თანამედროვე ონკოლოგიური ცენტრების შექმნა, ტრენინგი. ახალი თაობის პერსონალი, გაზარდოს უახლესი კიბოს საწინააღმდეგო პრეპარატების ხელმისაწვდომობა, მათ შორის ბავშვებისთვის. კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი პრიორიტეტია ონკოლოგიური საზოგადოების შემდგომი განვითარება, ონკოლოგების აქტივობის გაზრდა, მათი წევრობა საერთაშორისო ასოციაციებისა და პაციენტთა ორგანიზაციების განვითარება, რომლებიც მიმართულია როგორც სამეცნიერო მიღწევებზე, ასევე პაციენტთა მაღალი ხარისხის მოვლაზე“, - განაცხადა დილიარა რადიკოვნა კაიდაროვამ. მედიცინის დოქტორი, ყაზახეთის რესპუბლიკის მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის აკადემიკოსი, ყაზახეთის ონკოლოგიისა და რადიოლოგიის კვლევითი ინსტიტუტის დირექტორი, ყაზახეთის რესპუბლიკის ჯანდაცვის სამინისტროს შტატგარეშე მთავარი ონკოლოგი, ონკოლოგთა ასოციაციის პრეზიდენტი. ყაზახეთის რესპუბლიკა, კიბოს წინააღმდეგ საერთაშორისო კავშირის (UICC), ევროპის სამედიცინო ონკოლოგიის საზოგადოების (ESMO) და კლინიკური ონკოლოგიის ამერიკული საზოგადოების (ASCO) წევრი, გენიტალური ინფექციების და ნეოპლაზიის აზია-ოკეანის კვლევითი ორგანიზაცია (AOGIN).
(R)
